Micro eta nanoposizionamentu kontrola adimen materialekin. Material adimenduak (SMART MATER IALS ) kanpo–kinada fisiko edo kimiko batzuen aurrean era itzulgarrian eta kontrolatuan erantzuteko gai diren materialak dira, bere propietateren bat aldatuz, luzeera, adibidez. Forma–memoria duten aleazioak (SMA) eta forma–memoria ferromagnetiko duten aleazioak (FSMA), mota hauetako material batzuk dira, jatorrizko forma gogoratu eta berreskuratzeko gai direnak, nahiz eta deformazio–prozesu bat jasan izan. Deformazio–prozesu hau, eremu magnetikoa edota tenperatura aldaketaren ondorioz gerta daiteke. Material hauen sentikortasuna dela eta, sentsoreak eta eragingailuak diseinatzeko erabil daitezke, baita adimendun sistemak eta estrukturak konfiguratzeko ere, egokiak edo hoberenak diren baldintzetara moldatuz. Propietate hau dela eta, eragingailua SMA elementu bakar batez osa daiteke, eta horrek, abantaila garrantzitsua suposatzen du mekatronika teknologian eta robotikan dagoen miniaturizazio joera kontutan izanik. Hala ere, material hauen fase–transizioa histeretikoa denez, zehaztasun txikiko mugimenduak kontrolatu ahal izateko kontrol seinalearen esfortzu handiak beharrezkoak izaten dira. Ikerketa lan–ildo honetan, material hauen uzkurdura eta erlaxazioa zehaztasunez kontrolatzeko bideak proposatu ditugu. Kontrol esperimentu ugari egin dira garatutako zenbait gailu esperimentaletan, mugimendu zorrotza sor dezakeen SMA materialak eragingailu bezala erabiltzeko benetako aukerak ikertuz. Lortutako emaitza esperimentalek SMA materialaren kasuan, mikra bateko zehaztazunezko higidura lor daitekeela erakusten dute, beti ere posizio sentsore egoki bat erabiliz gero, LVDT a esaterako. FSMA materialarekin ordea, zehaztasun nanometrikoa lortu da. Hala ere, lehenago esan den bezala, material hauek duten histeresiak kontrola zailtzen du. Histeresiaren efektuak kontrol eskeman sartuz, sistema kontrolatzeko egin beharreko esfortzuak nabarmenki gutxitzen dira. Sare Neuronal bat trebatu da alderantzizko histeresia inplementatzeko asmoz, sistema osoa era linealean jokatu dezan. Esfortzuen hobekuntzak posizionatze–gailuen fidagarritasuna eta iraunkortasuna handiagotzea inplikatzen du. Lan–ildo berriak bi dira bereziki. Alde batetik, SMA materialak mugimendu zorrotza sor dezakeen eragingailu bezala erabiltzeko benetako aukerak ikertu ondoren, eta eragingailu bat diseinatu ondoren, materiala bera sentsore bezala erabiltzea aukera bat da, hau da, hariaren erresistenzia neurtuz uzkurdura ondorioztatu, beste sentsore baten beharrik ez izateko. Eta bestetik, eragingailu hauek elementu hauskorrak hartzeko erabil daitezkela kontutan izanik, eta mikromekatronika arloaren aplikazio batzuentzako posizioa soilik kontrolatzea nahikoa ez denez, elementua hartzean eragingailuak egindako indarra kontrolatzea ere derrigorrezkoa izaten da. Horrexegatik, lan–ildo berri bat eragingailuetan indar–kontrola egitean datza.