Zangotraba / Juan Kruz Igerabide / Erein, 2014
Zangotraba K. Altuna / Aizu!, 2014-09 

Igerabidek genero beltzeko nobela kaleratu du, izenburua zuzen jarrita, protagonistak lagunari egindako putakeria ez baita erraz ahazten eleberriaren garapenean. Bestalde, irakurle askorentzat ezagunak izango diren kokalekuak eta garaia hautatu ditu idazleak: Irun eta inguruak, Franco hil ondorengo urteetan. Testuinguru horretan, pertsonaiak sindikalismoan, euskalgintzan, feminismoan, drogaren munduan, ETAren inguruan… mugitzen dira. Eta protagonista bakar batean biltzen dira bi pertsonaia nagusiak. Alde batetik, Joxe, aduanetako langile inuzente samarra. Bestetik, Juan Fernandez detektibea, zinikoa eta traidorea. Joxek emaztea eta lagunak dauzka, gaizki tratatzen baditu ere (erabat engainatuta dauzka). Fernandezek, berriz, poliziaren “adiskidetasuna”, amorante beldurgarria eta ongi ordaintzen duten bezeroak. Gizakion ezaugarri on eta txarren ispilu, biak dira pertsonaia patetikoak eta, hainbat unetan, komikoak.

Gustura irakurtzen da nobela, protagonistaren joko bikoitza nola bukatuko ote den, nahiz eta amaiera horren zantzuak aurretik eskaintzen dizkigun idazleak: tarteka, kontakizunaren hariak “bidaia” laburrak egiten ditu etorkizunera, burdin-hesia duen balkoi batera, hain zuzen. Idazkerak ere laguntzen du aurrera plazerez egiten, Igerabideren estiloa aberatsa baita, egoerari eta pertsonaiei ederki egokitua, baina erraza aldi berean.